Υπνική άπνοια και Ροχαλητό

Η άπνοια είναι μια συχνή και ύπουλη ετερογενής διαταραχή που δημιουργεί σταδιακά δυσκολίες στην καθημερινότητα των ασθενών. Ανάλογα με το επίπεδο της αναπνευστικής προσπάθειας που επικρατεί, τρεις διαφορετικές μορφές υπνικής άπνοιας μπορεί να εκδηλωθούν: αποφρακτική, κεντρική ή μικτή. Κάποιες μορφές άπνοιας μπορούν να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν από τον οδοντίατρο και οι πιο δύσκολες περιπτώσεις παραπέμπονται σε ωτορινολαρυγγολόγο.

Το ροχαλητό είναι ο βραχνός ή τραχύς ήχος που εμφανίζεται όταν ο αέρας περνάει από τους μαλακούς ιστούς στο στόμα σας. Η υπνική άπνοια είναι μια κατάσταση όπου οι ανώτερες δίοδοι του αεραγωγού κλείνουν, διακόπτοντας την αναπνοή σας και στερώντας οξυγόνο μέχρι να ξυπνήσετε και να αρχίσετε να αναπνέετε ξανά.

Ποια είναι η παθογένεια της υπνικής άπνοιας;

Aνατομική βλάβη – πτυσσόμενος ανώτερος αεραγωγός, ο οποίος είναι ο βασικός καθοριστικός παράγοντας της αποφρακτικής άπνοιας

Aναπνευστικός έλεγχος ή κέρδος βρόχου, που εάν είναι ασυνήθιστα υψηλό (πολύ ευαίσθητο σε μικρές αλλαγές στο CO2), μπορεί να προκαλέσει κεντρικές άπνοιες και να συμβάλει στην κυκλική αναπνοή στην αποφρακτική άπνοια ύπνου, αλλά εάν είναι πολύ χαμηλό, μπορεί να προκαλέσει υποαερισμό ύπνου.

Tάση για διέγερση από τον ύπνο (ουδός διέγερσης)

Λειτουργία των μυών και διαστολή των ανώτερων αεραγωγών κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Σημειώνεται ότι ασθενείς με σύνδρομο υποαερισμού παχυσαρκίας (obesityhypoventilationsyndrome) έχουν συχνά σοβαρή άπνοια.

Διάγνωση

Για να διαγνώσει την κατάστασή σας ο γιατρός σας θα πραγματοποιήσει φυσική εξέταση στην κροταφογναθική σας άρθρωση και θα μελετήσει τα συμπτώματά και το ιατρικό ιστορικό σας. Σε διαγνωστικά πλαίσια ο οδοντίατρος θα προβεί σε σχετικές ερωτήσεις, όπως το πότε και πώς ροχαλίζετε για να σας βοηθήσει να αξιολογήσετε τη σοβαρότητα του προβλήματος. Αντιστοίχως άν το παιδί σας ροχαλίζει, θα ερωτηθείτε για τη σοβαρότητα του ροχαλητού του παιδιού σας.

Απεικόνιση

Ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει μια απεικονιστική εξέταση, όπως ακτινογραφία, αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία. Αυτές οι εξετάσεις ελέγχουν τη δομή του αεραγωγού σας για προβλήματα, όπως η απόκλιση του διαφράγματος.

Μελέτη ύπνου

Ανάλογα με τη σοβαρότητα του ροχαλητού και άλλων συμπτωμάτων, ο γιατρός σας μπορεί να πραγματοποιήσει μια μελέτη ύπνου. Οι μελέτες ύπνου μπορεί μερικές φορές να γίνονται στο σπίτι.

Ωστόσο, ανάλογα με τα άλλα ιατρικά σας προβλήματα και άλλα συμπτώματα ύπνου, μπορεί να χρειαστεί να μείνετε μια νύχτα σε ένα κέντρο ύπνου για να υποβληθείτε σε μια εις βάθος ανάλυση της αναπνοής σας κατά τη διάρκεια του ύπνου από μια μελέτη, που ονομάζεται πολυυπνογραφία.

Σε μια πολυυπνογραφία, είστε συνδεδεμένοι με πολλούς αισθητήρες και παρακολουθείστε όλη τη νύχτα. Κατά τη διάρκεια της μελέτης ύπνου, καταγράφονται οι ακόλουθες πληροφορίες:

• Εγκεφαλικά κύματα
• Επίπεδο οξυγόνου στο αίμα
• Παλμός καρδιάς
• Ρυθμός αναπνοής
• Στάδια ύπνου
• Κινήσεις των ματιών και των ποδιών

Συμπτώματα της υπνικής άπνοιας:

• Κράτημα της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου
• Διακεκομμένος ύπνος
• Αυπνία
• Υπερβολική εφίδρωση κατά τη διάρκεια του ύπνου
• Πρωινοί πονοκέφαλοι
• Ξηροστομία
• Υπερβολική κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Ευερεθιστότητα
• Λήθη ή δυσκολία συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Μειωμένη σεξουαλική ορμή ή ανικανότητα

Μπορείτε να έχετε υπνική άπνοια χωρίς ροχαλητό;

Μπορεί να ροχαλίζετε δυνατά και να μην έχετε υπνική άπνοια ή να έχετε άπνοια χωρίς να ροχαλίζετε. Αυτά τα δύο συνδέονται στενά, όμως δεν σημαίνει ότι εάν ροχαλίζετε, έχετε και άπνοια ύπνου.

Πως ξέρετε αν έχετε υπνική άπνοια;

Εάν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα της υπνικής άπνοιας που περιγράφονται παραπάνω, είναι πολύ σημαντικό να αναζητήσετε θεραπεία.
Η αδιάγνωστη και μη θεραπευμένη άπνοια ύπνου συνδέεται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο για την καρδιαγγειακή και μεταβολική σας υγεία.

Μπορώ να αρχίσω να αναπνέω κανονικα;

Η επιστήμη σε αυτόν τον τομέα έχει προχωρήσει και η ποιότητα της ζωής των ασθενών βελτιώνεται. Σε συνεργασία του οδοντιάτρου με τον ωτορινολαρυγγολόγο εξετάζονται οι πιθανές λύσεις στο πρόβλημα και αναλόγως τη σοβαρότητα του περιστατικού είτε ο οδοντίατρος δημιουργεί ενδοστοματική συσκευή, είτε πραγματοποιείται χειρουργείο από τον ωτορινολαρυγγολόγο.

Πώς θα με βοηθήσει ο οδοντίατρος;

Αυτή η θεραπεία πραγματοποιείται με τη λήψη αποτυπωμάτων στο στόμα του ασθενούς και στη συνεχεια σε συνεργασία με ειδικό ορθοδοντικό εργαστήριο δημιουργείται εξατομικευμένος νάρθηκας (μασελάκι), ο οποίος τοποθετείται κατά τη διάρκεια του ύπνου στο στόμα του ασθενούς.

Πόσες ώρες την ημέρα πρέπει να φοράω τον νάρθηκα;

Ο εξατομικευμένος νάρθηκας τοποθετείται καθαρός στο στόμα κατά τη διάρκεια του ύπνου, όπως τα μασελάκια της λεύκανσης και του βρυγμού. Σκοπός του είναι αφενός να δημιουργεί δίοδο για να περνάει ο αέρας από τους αεραγωγούς και να διευκολύνεται η αναπνοή του ασθενούς κατά τη διαρκεια του ύπνου, και αφετέρου κρατά τη θέση της κάτω γνάθου σε συγκεκριμένη θέση ολίσθισης, ώστε σταδιακά να ´συνηθίσει´ η γνάθος σε αυτήν. Έτσι με την πάροδο του χρόνου ο ασθενής βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου του, και συνεπώς με τον περιορισμό των συμπτωμάτων, βελτιώνοντας έτσι την καθημερινότητά του.